Projecten

Met veel enthousiasme en met oog voor precisie doorzochten buurtbewoners de ondergrond op zoek naar archeologische aanwijzingen voor wat hen bindt aan hun streek, aan hun dorp én aan elkaar. Verspreid over het grondgebied van Ruien werden 16 proefputjes van 1 vierkante meter uitgegraven. Het onderzoek leverde tal van artefacten op. De bijna 800 ingezamelde vondsten bestrijken duizenden jaren van menselijke bewoning. Dit project onderscheidt zich van huidig archeologisch onderzoek door zeer gedetailleerd onderzoek van de ploeglaag en B-horizont. Belangrijke informatiedragers die bij commercieel onderzoek volledig links worden gelaten. De vondsten omvatten onder andere verschillende fragmenten van gepolijste bijlen of dissels uit de prehistorie, Romeins bouwmateriaal en terra sigillata, Aziatisch porselein en prachtig versierd steengoed uit Raeren, van Belgische makelij dus. Een aantal proefputjes brachten ook sporen aan het licht. Het bewijst nog maar eens dat de ondergrond nog veel onontgonnen informatie bevat.

Ontdek via een wandeling met de Erfgoedapp de resultaten van het project.

‘Archeologie als bindmiddel voor de gemeenschap’

Het Vlaamse platteland staat voor vele uitdagingen: de economische en ruimtelijke structuur wijzigt, net als de mentaliteit en lokale cultuur. Daarnaast neemt ook de binding en de betrokkenheid van de bewoners met hun directe leefomgeving af.

Met het project “m². Erfgoedparticipatie als motor voor het versterken van sociale cohesie” wil SOLVA de verbrokkeling van de sociale samenhang tegengaan. Het project wil mensen samenbrengen rond de dorpsgeschiedenis door hen er zelf actief onderzoek naar te laten doen. Archeologie moet zo dienen als bindmiddel voor de gemeenschap.

Zowel in Ruien (in 2023) als in Wortegem (in 2024) kregen inwoners de kans om een klein archeologisch onderzoek uit te voeren in hun eigen tuin of op een publieke plaats in het dorpscentrum. Onder begeleiding van archeologen groeven de inwoners zelf een putje van 1 m² uit en onderzochten ze wat er in de bodem zit. Bij dit onderzoek kwamen naast het terreinwerk ook andere aspecten kijken, zoals het reinigen en tekenen van vondsten, labelen, determineren, … Door de brede scope van het onderzoek werd de toegankelijkheid tot deelname vergroot en kon zowel jong als oud participeren.

Het concept waarbij archeologisch onderzoek wordt gebruikt om dorpsgemeenschappen dichter bij elkaar te brengen, is eerder al succesvol gebleken in onder meer het Verenigd Koninkrijk en Nederland. Het is nu de eerste keer dat dit ook in België zal toegepast worden.

Het project “Vierkante meter: iedereen archeoloog!” was een onderdeel van het project “m²: Erfgoedparticipatie als motor voor het versterken van sociale cohesie” dat SOLVA vanaf de zomer van 2023 met steun van LEADER Oost-Vlaanderen opstartte.

Het onderzoeksproject zette archeologie in als bindmiddel voor de sociale samenhang van de dorpsgemeenschappen in Ruien (2023) en Wortegem (2024). SOLVA Dienst Archeologie onderzocht of mensen door het bestuderen van kleine archeologisch proefputjes dichter bij elkaar gebracht kunnen worden.