Solva Dienst Archeologie aan het werk in de Romeinse vicus van Velzeke!
Naar aanleiding van de geplande aanleg van een bufferbekken met bijhorende rioleringswerken tussen de Kerklandstraat en de Provinciebaan te Velzeke vond voorafgaand aan de werken een archeologisch onderzoek plaats. De werken zijn een initiatief van het Agentschap Wegen & Verkeer, Aquafin, Farys en Stad Zottegem. SOLVA voerde de opgraving uit tijdens de wintermaanden van 2024-2025.
Dat Velzeke 2000 jaar geleden een belangrijk Romeins centrum was, is geen geheim meer. Decennialang brachten talrijke opgravingen schitterende vondsten aan het licht die te bezichtigen zijn in het Archeocentrum. De nieuwe opgraving levert alvast een interessant puzzelstuk in het algemene beeld van deze bijzondere nederzetting.
De opgravingen situeren zich aan de zuidelijke rand van de nederzetting. De grens van de vicus in de 1ste en 2de eeuw is hierbij duidelijk vastgesteld. Op een oppervlakte van ca. 1000 m² (het bufferbekken) kwamen meer dan 700 sporen aan het licht, wat heel hoog is! De sporen zijn niet zo zeer restanten van bewoning, maar eerder van andere activiteiten.
In een vroege fase zijn de terreinen vermoedelijk in gebruik als achtererven van meer noordelijker gelegen bewoning. Er wordt een waterput aangelegd, met daarrond enkele drenkpoelen. We vinden ook enkele beerputten terug. Vervolgens worden heel veel kuilen gegraven op het terrein, die vrij veel nederzetttingsafval bevatten. De vondsten getuigen van een rijke cultuur op deze plaats, getuige de aanwezigheid van onder meer geïmporteerd luxe-aardewerk, sieraden en zelfs enkele zilveren munten. Opvallend is ook dat de kuilen vaak smeedslakken of fragmenten van ovenwanden bevatten, wat dan weer duidt op artisanale activiteiten in de directe omgeving.
Op een bepaald moment wordt een deel van het opgravingsterrein in gebruik genomen voor rituele en religieuze activiteiten. We zien hiervoor enkele kuilen verschijnen waarin offers zijn begraven. Zo bevatte één kuil 33 intacte drinkbekers en in een andere kuil vonden de archeologen een intacte bronzen schaal op de bodem. Op een belendend perceel werd eerder ook al een kuil gevonden die binnen een rituele sfeer past.
In de 3de eeuw wordt een gebouw met een stenen fundering op de locatie gebouwd. Stenen funderingen zijn helemaal niet courant in de Romeinse periode en ze getuigen van een zekere status van het gebouw. Ze worden enkel gevonden bij villa’s en openbare gebouwen met militaire, administratieve of religieuze functies. Net onder de stenen fundering was een hond begraven, vermoedelijk een bouwoffer. Het offeren van honden is een gekend fenomeen uit historische bronnen zoals Plinius de Oudere of Varro. Het kan erop duiden dat het terrein eerst ‘gezuiverd’ diende te worden alvorens het nieuwe gebouw op te trekken.
Aan de rand van de opgravingen vonden de archeologen een Romeinse weg. De fundering van de weg bestond uit rolkeien en een dik pakket Romeinse dakpannen. Gezien de grote breedte van de weg, gaat het om een vrij belangrijke weg.
De vondsten zullen in de toekomst worden tentoongesteld in het Archeocentrum van Velzeke.
Meer info via deze link.
