Hoe herbestem je een parochiekerk?
Het traject naar herbestemming van parochiekerken omvat heel wat stappen. SOLVA staat paraat om jouw stad of gemeente daarbij te ondersteunen, en stelde een handige infofiche op.
Platform toekomst parochiekerken
Eind 2022 werd het ‘Platform Toekomst Parochiekerken’ opgericht. Lokale kerk- en gemeentebesturen en initiatiefnemers vinden er basisinfo, advies en tools en ondersteuning om aan de slag te gaan rond de toekomst van parochiekerkgebouwen. Het Platform biedt op Vlaams niveau ook een plek voor structureel overleg tussen alle betrokken partners zoals PARCUM (steunpunt religieus erfgoed) of de intergemeentelijk samenwerkingsverbanden voor streekontwikkeling zoals SOLVA.
Ondersteuning van A tot Z
De betrokken partners ondersteunen je via trajectbegeleiding bij alle stappen in het proces van herbestemming:
- Opmaak of actualisatie kerkenbeleidsplan
- Participatie
- Ruimtelijk en financieel haalbaarheidsonderzoek
- Zorg voor interieurcollectie
- Vraagstukken rond beheer en financiën
- Projectregie
- Kwesties rond
- eigendomssituatie en -overdracht
- procedures en de uitwerking van passende overeenkomsten
- planologische, stedenbouwkundige, mobiliteitssituatie
- selectie en aanstelling van een ontwerper
- erfgoed
- Coördinatie van bijkomende studies
Deadline kerkenbeleidsplan
Art. 33/2 van het decreet van 7 mei 2004 betreffende de materiële organisatie en werking van de erkende erediensten bepaalt dat een kerkenbeleidsplan maximaal 6 maanden oud mag zijn wanneer het meerjarenplan van elke nieuwe legislatuur van de gemeente wordt ingediend. Dat wil zeggen dat alle kerkenbeleidsplannen ten laatste tegen 2025 geactualiseerd moeten zijn.
Traject van herbestemming
Er is een belangrijk onderscheid tussen beschermde en niet-beschermde kerken. Zowel inzake behouds- en toelatingsplicht als subsidiëring zijn er verschillen. Bij elk traject van herbestemming zal dit een impact hebben op de mogelijkheden en keuzes.
De subsidiëring voor beschermde en niet-beschermde kerken wordt geregeld via respectievelijk het onroerend erfgoeddecreet en het decreet toekenning subsidies voor gebouwen van eredienst.
Wat financiering betreft zijn de premies van het agentschap Onroerend Erfgoed voor beschermde kerken, of de subsidies voor neven- of herbestemming van het agentschap Binnenlands Bestuur voor niet-beschermde kerken, relevant naast andere alternatieve projectsubsidies.
Premies en subsidies
Je kan een onderzoekspremie van 80% of een erfgoedpremie van 40%, 60% of meer onder voorwaarden, aanvragen voor werken aan kerken die
- beschermd zijn als monument;
- deel uitmaken van een beschermd stads-of dorpsgezicht.
Voor de premies zijn er twee procedures:
- de eenvoudige standaardprocedure;
- de oproep voor projecten die passen binnen jaarlijks gelanceerd thema’s zoals herbestemming, structurele nevenbestemming en meervoudig gebruik van parochiekerken.
Voor 2023 bestond bij niet-beschermde gebouwen van eredienst al de mogelijkheid om subsidies te krijgen voor studies, opmetingsplannen en trajectbegeleiding voor neven- of herbestemming en voor aanpassingsinvesteringen voor nevenbestemming.
Sinds 2023 komen ook gewezen gebouwen van eredienst, die nog niet langer dan 5 jaar onttrokken zijn aan de eredienst, in aanmerking voor subsidies studies, opmetingsplannen en trajectbegeleiding voor herbestemming en noodzakelijke basisinvesteringen die een herbestemming mogelijk maken, met subsidiebedragen tot 250.000 euro. De subsidie bedraagt maximaal 30% van de kostprijs – inclusief btw – van de subsidiabele werken, verhoogd met 7% als tussenkomst voor de algemene kosten.
SOLVA ondersteunt jou
Naast de klassieke premies, specifiek gericht op monumenten of kerken, zijn ook een aantal projectsubsidies mogelijks interessant voor herbestemming van kerken. Zo werd in november 2023 de projectoproep voor LEADER 2023-2027 gelanceerd. Voor deze en andere alternatieve kanalen kan je beroep doen op de subsidioloog van SOLVA.
Ook voor trajectbegeleiding en studies bij herbestemmingen kan je beroep doen op SOLVA. Op het vlak van interieurcollectie bieden de erfgoedcellen Denderland en Vlaamse Ardennen ondersteuning bij inventarisatie, waardering en zo meer.
Klaar? Start!
Download nu de SOLVA infofiche en ga van start met het herbestemmingstraject voor de parochiekerken in jouw stad of gemeente.
