Energiecoaching voor kmo’s: lessons learned
Het project ‘Energiecoaching voor kmo’s’ loopt op zijn eind. Wat zijn onze ervaringen? Welke lessen hebben we geleerd? En is zo’n project interessant in jouw gemeente? We vertellen het je graag.
Een SOLVA initiatief
‘Energiecoaching voor kmo’s’ is een initiatief van SOLVA en 3 lokale besturen met steun van de Provincie Oost-Vlaanderen. Het project werd opgestart in januari ’22 in Zottegem, Ronse en Denderleeuw. Het werd ingediend via het subsidiekanaal Energieambassadeurs van de Provincie en werd meegefinancierd door de Provincie, de drie lokale besturen en SOLVA zelf.
De doelstelling
‘Energiecoaching voor kmo’s’ wilde bedrijven en organisaties in de tertiaire sector en middenstand aanzetten tot het nemen van maatregelen op het vlak van energie-efficiëntie, hernieuwbare energie en rationeel energieverbruik. Deze doelstelling staat ook letterlijk zo beschreven in het Regionaal Klimaatplan Zuid-Oost-Vlaanderen en het is bovendien een TOP-20-maatregel die deze lokale besturen trekken. Het project loopt af eind dit jaar.
Heel concreet wilden we 50 energiescans en -coachingtrajecten uitvoeren bij kmo’s (20 in Ronse, 20 in Zottegem, 10 in Denderleeuw) met als doel om minimaal 15% CO2-besparing te realiseren.
Verloop en doelgroep
SOLVA trad in dit project op als coördinator en aanbestedende overheid, en zette de opdracht van de selectie van de energiecoaches in de markt. De lokale besturen stonden in voor de communicatie over het project, de werving en selectie van kandidaten, en de interne opvolging van hun trajecten. Zowel de gemeentelijke infokanalen als de kanalen van de lokale Unizo-afdeling werden daarvoor aangewend. Een actieve werving per telefoon door het lokaal bestuur zelf bleek noodzakelijk.
De doelgroep van het project waren kmo’s met een maximaal primair energieverbruik van 8,3 GWh en bij voorkeur een minimaal verbruik van 75 MWh elektriciteit of 150 MWh gas of 7 500 liter stookolie, om een zo groot mogelijke absolute CO2-besparing te realiseren. Het aantal ondernemingen met een energieverbruik binnen de vooropgestelde grenzen was beperkt, waardoor de ondergrens slechts een richtlijn was, maar geen voorwaarde.
De deelnemende kmo’s engageerden zich op twee manieren bij de toetreding. Zij investeerden zelf 10% van de kostprijs van de energiescan en het coachingtraject. Anderzijds gingen ze de verbintenis aan om maatregelen met een ‘Internal Rate of Return’ (IRR) > 15% uit te voeren.
Resultaten
Het project heeft helaas niet de gewenste resultaten opgeleverd. Slechts tien audits (4 in Ronse, 4 in Zottegem, 2 in Denderleeuw) zijn uitgevoerd, waaruit voorlopig maar twee coachingtrajecten volgden. Dat laatste lag vaak aan een non-respons van de bedrijven, zonder duidelijke reden. Het wervingsproces verliep moeizaam. Het was moeilijk om de kandidaten binnen de doelgroep te identificeren, aangezien om privacyredenen weinig informatie beschikbaar was over de werkelijke verbruiken. Tijdens het actieve wervingsproces van de bedrijven stuitte het project vaak op afwijzingen, voornamelijk vanwege de financiële verplichtingen. Niet de instapkost was daarbij het probleem, maar wel het budget dat nodig was voor de realisatie van maatregelen.
Er worden tegenwoordig vergelijkbare conclusies getrokken uit vergelijkbare projecten, terwijl dit soort projecten enkele jaren geleden wel zeer succesvol was. Ondanks de huidige nadruk op energie-efficiëntie en duurzame energie, lijken bedrijven terughoudend te zijn om deel te nemen aan dergelijke programma’s.
Lessons learned
Een waardevolle les die we uit dit project kunnen trekken, is de noodzaak om bedrijven beter te overtuigen van de voordelen van deelname. Zo kunnen concrete voorbeeldcases de bedrijven aantonen hoe zij grote besparingen kunnen realiseren. Het is van cruciaal belang om de voordelen van dergelijke initiatieven op een tastbare en meetbare manier te communiceren. Dat kan bedrijven aanmoedigen om deel te nemen en te profiteren van de kansen op het gebied van energie-efficiëntie en hernieuwbare energie. De werving van bedrijven kan succesvoller verlopen als het lokaal bestuur beroep doet op een bestaand netwerk van lokale bedrijven met wie een vertrouwensband werd opgebouwd.
